Monumenta Vaticana res gestas Polonicas illustrantia

Edycja tradycyjna i cyfrowa dokumentów dotyczących Polski z Archiwum Watykańskiego z czasów pontyfikatów Urbana VI (1378-1389) i Bonifacego IX (1389-1404)

Ze względu na szczególną rolę Stolicy Apostolskiej w średniowieczu źródła proweniencji papieskiej należą do najczęściej wykorzystywanych w mediewistyce. Zdecydowana większość z nich znajduje się w Archiwum Watykańskim, które jest największym zagranicznym zbiorem źródeł do dziejów Polski. Średniowiecznych dokumentów odnoszących się do spraw polskich jest tam ponad dwadzieścia tysięcy. Nasza historiografia do dziś nie posiada krytycznego wydawnictwa źródeł papieskich, zwłaszcza dla okresu późnego średniowiecza. Z uwagi na wielorakie słabości istniejących edycji poprawne wydanie watikanów jest pilną potrzebą naukową, o której wielokrotnie dyskutowano w ostatnich dekadach.

Projekt Monumenta Vaticana res gestas Polonicas illustrantia to wieloletnie przedsięwzięcie, którego celem jest opublikowanie źródeł proweniencji papieskiej, dotyczących późnośredniowiecznej Polski, z okresu 1378–1503. Bezpośrednim celem w ciągu najbliższych pięciu lat jest wydanie tomu źródeł z pontyfikatu papieża Urbana VI (1378–1389) oraz publikacja pierwszej części materiałów (co najmniej 500 dokumentów) z czasów Bonifacego IX (1389–1404). Wszystkie źródła zostaną udostępnione formie cyfrowej, oferującej badaczom szerokie możliwości przeszukiwania i analizy udostępnionych dokumentów. W polskiej mediewistyce będzie to pierwsza tak rozbudowana cyfrowa edycja źródłowa.

Tom pierwszy planowanej serii Acta Urbani papae VI (1378–1389) będzie wydany również w tradycyjnej formie drukowanej. Edycja zostanie przygotowana według oryginalnej metody, nie mającej odpowiednika w dotychczasowych wydawnictwach europejskich. Do jej istoty należy łączna publikacja wszystkich rodzajów źródeł papieskich (supliki, bulle, akta skarbowe, konsystorskie, sądowe, akta Penitencjarii), pochodzących zarówno z Archiwum Watykańskiego, jak i z krajowych archiwów odbiorców. Materiał zostanie ułożony w sposób odpowiadający procedurom urzędów kurialnych; ułatwi to historykom poprawną interpretację źródeł papieskich, będących wytworem najbardziej skomplikowanej machiny biurokratycznej w średniowiecznej Europie.